رزوه چیست؟
به شیارهای مارپیچ مانند درون و بیرون مهره و پیچ، رزوه می‌گویند که معنی لغوی آن برآمدگی و فرورفتگی روی پیچ می‌باشد. در اصل این فرورفتگی ها و برآمدگی‌های روی پیچ و مهره سبب چفت شدن آنها میشود که انواع اتصالات را استحکام می‌بخشد.
رزوه‌ها از نظر ظاهری ممکن است بسیار شبیه به هم باشند، اما در انواع مختلفی هستند و تفاوت‌های زیادی نیز با یکدیگر دارند که هرکدام بر اساس نوع آن، کاربردهای مختلفی را نیز خواهد داشت.
نوع این محصول، یا بهتر بگوییم، درشت و یا کوچک بودن این شیارها می‌تواند به تفاوت گام پیچ‌ها بستگی داشته باشد. گام پیچ، به فاصله طولی سر دو دندانه می‌گویند. پیچ‌هایی که گام پیچ‌هایی با طول بیشتر داشته باشند، معمولا رزوه‌های درشت‌تری خواهند داشت و احتمال هرز شدن آنها بسیار کم خواهد بود. ضمنا کاربرد آنها اکثرا برای قطعات چوبی است. در حالت عکس آن، گام پیچ‌ها با طول کمتر، تعداد دندانه‌های موجود در روی پیچ را بیشتر خواهد کرد و در نتیجه رزوه‌ها کوچکتر خواهند بود. این مورد اکثرا برای ورقه‌های آهنی و فلزی کاربرد دارد.
مراحل شناسایی پیچ ها:
تشخیص کاربرد رزوه:
بکی از مهمترین مراحلی که در طی شناسایی رزوه ها بایستی انجام داد، کاربرد رزوه است. اکثر مواقع رزوه ها دارای کاربرد عمومی هستند و با استاندارد های متداول قابل شناسایی می باشد. اما گاها هدف شناسایی رزوه هایی مانند رزوه های کپسول گاز و یا سایر کاربرد های خاص است. این رزوه ها دارای استاندارد ها مختص به خود هستند و به منظور شناسایی رزوه باید به این استاندارد ها مراجعه نمود.
شخیص مخروطی یا موازی بودن رزوه
رزوه های پارالل (PARALLEL) دارای قطر یکسان در سراسر رزوه هستند در حالی که در رزوه های مخروطی (TAPERED) هرچه به انتهای رزوه نزدیک می شویم قطر رزوه کاهش می یابد. اتصالاتی با رزوه های NPT و BSPT مخروطی شکل هستند.در مقابل اتصالات UNF,ORFS و BSP رزوه های پارالل دارند. اتصالات METRIC هم نوع مخروطی و هم شامل نوع پارالل (موازی) می شوند. برای اطمینان می توانید با یک کولیس و اندازه گیری رزوه در نقطه ی ابتدایی و انتهایی از نوع آن مطلع شوید.
اندازه گیری سایز گام رزوه
سایز گام یک رزوه، تعداد دندانه های رزوه در یک اینچ (در استاندارد های غیر متریک) یا فاصله ی بین دندانه های یک رزوه در استاندارد METRIC است. گام سنج (PITCH GAUGE) وسیله ای برای اندازه گیری دقیق گام رزوه است.
دقت شود که هنگام سنجش گام رزوه گام سنج بایستی که کامل بر رزوه های مد نظر منطبق گردد. به منظور شناسایی بهتر میتوان هنگام سنجس رزوه را رو به نور گرفت تا عدم انطباق بین رزوه گام سنج و رزوه مد نظر با عبور نور مشخص گردد.
راستگرد و چپگرد
در مورد مشخصه دیگر این قطعه باید گفت که مارپیچ آن می‌تواند به دو جهت “راستگرد” و “چپگرد” بچرخد. از طریق این جهات میتوان تشخیص داد زمانی که رزوه‌ها به سمت شما باشد، جهت آن به سمت شما حرکت می‌کند و یا از شما دور میشود. با این حال رزوه‌های راستگرد طبق استاندارد هستند و اغلب پیچ و مهره‌ها هم در همین جهت می‌چرخند و کاربرد بیشتری دارند.
منظور از راستگرد بودن این است که اگر روزه را در جهت عقربه های ساعت بچرخانیم سفت میشود و منظور از چپگرد بودن این است که اگر رزوه را در جهت پادساعت بچرخانیم رزوه سفت میشود.
اندازه گیری قطر رزوه
برای اندازه گیری قطر یک رزوه می توان از ابزار کولیس ورنیه استفاده کرد. رزوه های مخروطی را با محاسبه ی قطر در نقطه ی ابتدایی و انتهایی و رزوه های پارالل یا موازی را در هر نقطه ای از طول رزوه می توان اندازه گیری کرد.
طبق شکل زیربرای رزوه های نر قسمت بیرونی اتصال و برای رزوه های ماده قسمت درونی آن اندازه گیری می گردد.
نکته: باید به این نکته دقت نمود که رزوه ها بر اثر گذر زمان و باز و بسته شدن میتوانند دچار تغییر قطر گردند. بنابراین در شناسایی رزوه باید به این مهم نیز توجه نمود.
شناسایی نوع استاندارد رزوه از جدول
آخرین مرحله از شناسایی رزوه یافتن استاندارد های مربوط به رزوه است. به منظور یافتن استاندارد رزوه سایت BESTENGINEERS.IR اقدام به تهیه جدولی از تمامی استاندارد های رزوه ها نموده است. این جدول شامل تمامی استاندارد ها و حتی رزوه های خاص می باشد.
